Hangi işletim sistemini kullanmalı? Windows, Mac OS X, Linux ve versiyonlar..

İşletim sistemleri bilgisayar donanımını kullanıcının gönderdiği komutlarla çalıştırarak bilgisayar donanımıyla etkileşimimize imkan tanıyan yazılımlardır. Bugün her ne kadar ülkemizde işletim sistemi dendiğinde bir çok kullanıcı için akla ilk gelen Microsoft ürünleri olsa da bilgisayarınız tek bir işletim sistemi için tasarlanmış donanımlar değildir. Yani bir mağazadan satınaldığınız bilgisayarın üzerinde Windows işletim sistemi bulunuyor diye bilgisayarınızı bu işletim sistemi ile kullanmak zorunda değilsiniz. Bu noktada önemli olan ihtiyacımıza yönelik işletim sistemini tercih etmektir. Şimdi bu cümleyi biraz açalım.

Bilgisayar üreticileri ve bazı büyük ölçekli yazılım firmaları genellikle ürünlerini daha cazip kılmak için birlikte kullanıma sunarlar. Bu tür bilgisayarlar genellikle üzerlerindeki donanıma göre işletim sistemleri ile kullanıma sunulur. Örneğin iyi seviyede donanıma sahip bir bilgisayar Windows Pro ile satılıyorken daha düşük bir donanıma sahip bilgisayar ise Home yani kişisel kullanım için tasarlanmış bir versiyonla satılır. Bazense iyi bir donanıma sahip bir bilgisayarın daha verimli kullanılabileceği işletim sistemi yerine daha alt seviye bir işletim sistemi ile satıldığını da görebiliriz. Burada amaç ürün fiyatını belli bir seviyenin altında tutmak ve rekabeti korumaktır.

Microsoft işletim sistemi versiyonlarının birbirlerini ayıran bazı farklılıkları vardır. Pro ve Enterprise dışındaki işletim sistemi versiyonları iş için tasarlanmış işletim sistemleri değillerdir. Yani bilgisayarınızı işyerinizde kullanmayı planlıyorsanız Windows Pro lisansına sahip bir bilgisayar tercih etmeniz mantıklıdır. Enterprise lisansları ise mağazalarda bilgisayar ve işletim sistemi bir arada satılan bir ürün değildir. Barındırdığı özellikler ve lisanslama politikası nedeniyle Microsoft iş ortakları üzerinden kurumsal anlaşmalarla kullanıma sunulur. Şayet Pro ya da Enterprise yerine farklı bir Windows lisansı ile kullanmak isterseniz de iş için tasarlanmamış versiyonlar kısıtlı özelliklere sahip olduğu için iş uygulamarınızdan verim beklentisi içinde olmamalısınız. Bunun yanında bu konuda ısrarcı olmanız lisans ihlali anlamına geleceğinden bazı cezai yaptırımlarla da karşı karşıya kalabilirsiniz.

Bazı bilgisayarlar ise üzerinde Linux işletim sistemleri ya da FreeDos yani GNU lisansına sahip açık kaynak kodlu dos tabanlı bir işletim sistemi ile satılır. FreeDOS işletim sistemi ile satılan bilgisayarlar genellikle toplu lisanslama yoluyla lisanslarını temin eden firmalar ve ne aradığını bilen kişiler tarafından tercih edilir. Bu sayede kullanıcı ya da firma zaten ihtiyacı olmayacak bir işletim sistemi için ilave ücret ödememiş olur. Çünkü zaten bilgisayarıyla birlikte kullanacağı uygun lisansı temin edecektir ya da bilgisayarını Linux türevi bir işletim sistemi ile kullanacaktır.

MacBook, Mac Pro gibi Apple ürünü cihazlar ise Mac OS X işletim sistemi ile birlikte gelir. Üzerindeki bootcamp aracı Mac OS X yanına ikinci bir işletim sistemini de kurarak çalıştırmanıza izin verir. Bunun yanında aynı anda sanallaştırma mantığı ile iki işletim sistemini birlikte çalıştırmanıza imkan tanıyan ücetli yazılımlar da vardır.

Bugün bazı Intel tabanlı işlemciler için Mac OS X kurulumu da gerçekleştirilebiliyor. Bu ise Macbook gibi diz üstü bir cihaz yerine PC konforuyla çalışmayı tercih etmek için mantıklı bir çözüm olabilir. Zira aynı konforu Apple’dan isterseniz birkaç üst seviye bilgisayar fiyatına estetik bir Mac Pro satınalmanız gerekir. Yapacağınız birkaç donanım değişikliği ile temin edeceğiniz Mac Pro’nun uçuk fiyatı sizi şaşırtabilir. Üstelik Mac Pro gibi bir cihazda estetik önplanda olduğu için bir PC gibi donanımını daha sonra yükseltmek hem maliyetli hem de zordur. Ancak Mac OS X kullanmaktan keyif alan bir kullanıcı için Mac Pro vazgeçilmez olabilecek kadar iyi bir tercihtir. Tabi bütçeniz elverebiliyorsa.

Bilgisayarlar için en fazla seçeneğe sahip işletim sistemleri ise Linux dağıtımlarıdır. Linux işletim sistemleri GNU olarak adlandırılan genel kamu lisansı ile lisanslanmıştır. Bu lisansa sahip işletim sistemleri ve uygulamaları tamamen ücretsizdir. Yani GNU lisansına tabi herhangi bir işletim sistemini istediğiniz kadar bilgisayara kurabilir ve dilediğiniz gibi özelleştirebilirsiniz. Bugün ülkemizde yaygın olarak kullanılan Linux işletim sistemleri Ubuntu, Linux Mint, Pardus Linux dağıtımlarıdır. Linux dağıtımları gibi üzerinde çalışan uygulamalar da GNU lisansına tabi şekilde ücretsizdir. Yani bir Macbook ya da PC alırken aldığınız bir işletim sistemine daha sonra ofis yazılımı v.b. yazılım almanız gerek yoktur. Üstelik Windows işletim sistemlerine göre çok daha güvenli bir işletim sistemi olan herhangi bir Linux dağıtımda antivirus ya da internet security gibi bir güvenlik yazılımına da ihtiyaç duymazsınız. Ama Microsoft’un lisans koşulları gereği Linux bir bilgisayara Microsoft office kurulumu gerçekleştiremezsiniz. Emulatör uygulamaları ile kurulumu mümkün olsa da lisans koşulları buna izin vermez.

Peki Windows ya da Mac OS X yerine Linux kullanacaksanız sizin için neler değişecek? Bu sorunun cevabı çok kısa ve çok net. “Sadece alışkanlıklarınız”. Hangi Linux işletim sistemini kullanacağınız sorusunun yanıtı biraz kafa karıştırıcı olabilir. Bunun nedeni ise Linux işletim sistemlerinin çok fazla dağıtım ve birden çok arayüz seçeneği sunuyor olmasıdır. Yani bu durum bir dezavantajdan değil Linux işletim sistemlerinin bu zenginliğinin bir avantajından kaynaklanır. Örnekleyecek olursak: Bir Macbook’unuz var. Ve üzerinde Mac OS X işletim sistemi var. Zaten bir işletim sistemine sahipsiniz. Alternatif olaraksa Mac OS X’e ikinci bir işletim sistemi kurarak kullanabilirsiniz. Yani bir Macbook ya da Mac Pro için herşey bundan ibaret. Peki bir PC yani masaüstü bilgisayarınız ya da bir notebookunuz var ve üzerinde gelen bir işletim sistemi de bulunmuyor. Yani bir işletim sistemine ihtiyacınız var. Uygun Windows lisansını satınalarak bilgisayarınız kurdunuz. İkinci bir diske ya da bölüme yine Linux bir işletim sistemi kurarak birlikte kullanmanız mümkün. Ama Windows için de herşey bundan ibaret. Yani Mac OS X aynı Mac OS X, Windows ise yine aynı Windows. Neresinden bakarsanız bakın sonuç aynı. Ama Linux işletim sistemleri için durum oldukça farklıdır. İhtiyacınıza cevap verebilecek birden çok iyi seçenek sizi şaşırtabilir. Üstelik farklı görsel arayüz ve işlevlere sahip seçeneklere sahip olursunuz. Dilediğiniz gibi özelleştirebilir hatta elinizden geliyorsa geliştebilirsiniz. Çünkü tamamen açık kaynaklıdır. Bunun yanında bazı Linux işletim sistemleri için ihtiyaca yönelik tasarlanmış ve belli profiller için özelleştirilmiş dağıtımlar bulunur. Developer versiyonları gibi. Nitekim daha fazla seçenek her zaman iyidir. Denemek isterseniz sizi şöyle ya da şöyle alalım.

Kalın sağlıcakla.